Posts

Showing posts from March, 2024

ઋષિકેશ ડાયરી : ચેપ્ટર 5

Image
ઋષિકેશ ડાયરી : ચેપ્ટર 5 વશિષ્ઠ ગુફા - આશ્રમ, નીરગઢ વોટર ફોલ અધ્યાત્મ નગરી - યોગ નગરી ઋષિકેશમાં દેશ વિદેશથી લોકો યોગ શીખવાં, ધ્યાન કરવાં માટે આવતાં હોય છે જેમાંથી ઘણાં લોકો વશિષ્ઠ ગુફાની મુલાકાત કરે છે. કેટલાંક લોકો ખાસ ધ્યાન કરવાં માટે પણ અહીં આવતાં હોય છે. અમારી પણ વશિષ્ઠ ગુફાની મુલાકાત લઈ અને ત્યાં થોડીવાર ધ્યાન કરવાની  ઈચ્છા હોવાથી ખાસ કાર્યક્રમ  બનાવ્યો. ઋષિકેશ થી બદ્રીનાથ રોડ પર લગભગ 25 km અંતરે આ આશ્રમ આવેલ છે. આશ્રમનું પ્રવેશદ્વાર મુખ્ય રસ્તા પર જ છે. અહીંથી બે રીતે નીચે ઉતરાય છે જેના માટે રેમ્પ અને પગથિયાં બંને સુવિધાઓ છે. લગભગ 800 મીટર નીચે ઉતરીએ એટલે સામે ગુફાનો માર્ગ અને બાજુમાં આશ્રમ દેખાય છે. પૌરાણિક માન્યતા મુજબ બ્રહ્માના માનસ પુત્રો એટલે સપ્તર્ષિ જે પૈકીના એક એટલે વશિષ્ઠ. પોતાનાં બધાં જ પુત્રો અવસાન પામતાં વશિષ્ઠ ઋષિએ ગંગામાં કૂદી અને આત્મહત્યા કરવાનો નિર્ણય લીધો પણ માં ગંગાએ તેમને આત્મહત્યા કરતાં અટકાવ્યાં જેથી વશિષ્ઠ ઋષિએ ગંગાનાં તીરે ગુફામાં બેસી તપશ્ચર્યા કરવાનું નક્કી કર્યું. 1930માં સ્વામી પુરૂષોતમનંદજી દ્વારા આશ્રમ બનાવી અને આ ગુફાનું સંચાલન, ...

ઋષિકેશ ડાયરી : ચેપ્ટર 4 રિવર રાફ્ટિંગ: સાહસ સાથે રોમાંચ

Image
ઋષિકેશ ડાયરી : ચેપ્ટર 4 રિવર રાફટીંગ: સાહસ સાથે રોમાંચ ડૂબી નહીં શકું ભલે પાણીમાં તાણ છે; હિંમત છે નાખુદા અને વિશ્વાસ વા'ણ છે. શૂન્ય પાલનપુરી "તમને તરતાં બિલકુલ નથી આવડતું તો તમે રિવર રાફ્ટિંગ જરૂર કરી શકો". આ વાક્ય અમારાં રાફ્ટિંગ ગાઇડનું હતું જે પહેલા તો બધાને હાસ્યાસ્પદ લાગ્યું પણ અંતે સમજાયું કે, જેને પાણીમાં તરતાં આવડે છે અને જેને બિલકુલ નથી આવડતું એ બધાં અહીં સરખાં છે. રિવર રાફ્ટીંગ એટલે હવા ભરેલી રબરની ટ્યુબમાં છેવાડા પર બેલેન્સ રાખીને બેસી અને પેડલ ( હલેસાં ) દ્વારા પાણીનાં વહેતાં પ્રવાહ સાથે બોટને આગળ લઈ જવાની. આમાં કોઈ મશીન કે અન્ય કોઈ સાધનો હોતાં નથી. જેમ હંકારો તે બાજુ બોટ જાય. જો બેલેન્સ ખોરવાય તો બોટ ઊંધી પણ પડી જાય. મને અગાઉનો પણ અનુભવ હતો એટલે હું બિલકુલ સજજ અને નચિંત હતી. અમારી ટીમનાં બીજા ત્રણ સદસ્યો પણ એકદમ તૈયાર હતાં. જેમને થોડો ઘણો ડર હતો એ બહુ ઝડપથી ખુશી અને આનંદમાં ફેરવાઈ ગયો. આજનો દિવસ અમારો સાહસ ( એડવેન્ચર)નો દિવસ હતો. રિવર રાફ્ટિંગ, બંજી જમ્પિંગ, ઝીપ લાઈનિંગ જેવાં અનેક સ્પોર્ટ્સ માટે ઋષિકેશથી દેવપ્રયાગ તરફ જતાં...

ઋષિકેશ ડાયરી: ચેપ્ટર 3 અધ્યાત્મ નગરી - યોગ નગરી ઋષિકેશ

Image
ઋષિકેશ ડાયરી:  ચેપ્ટર 3 અધ્યાત્મ નગરી - યોગ નગરી ઋષિકેશ.  વિશ્વભરમાં યોગ નગરી તરીકે પ્રસિદ્ધ ઋષિકેશ એટલે આપણાં ભવ્ય આધ્યાત્મિક વરસાની નગરી. માં ગંગાનાં વિશાળ તટ પર ફેલાયેલી આ યોગ નગરી આજે સમગ્ર વિશ્વ માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર બની છે પણ દુનિયાને જે આધ્યાત્મિકતામાં જીવનનો મર્મ હવે સમજાયો છે તે આપણી તો પ્રાચીન સંસ્કૃતિ અને ભવ્ય પરંપરા છે. રિવર ફ્રન્ટ ઋષિઓની ભૂમિ એટલે ઋષિકેશ. ચંદ્રભાગા નદી જ્યાં ગંગાને મળે છે તે સ્થાન એટલે ઋષિકેશ. પૌરાણિક માન્યતાઓ મુજબ ઇન્દ્રિયોનાં દેવતા વિષ્ણુનાં નામ પરથી ઋષિકેશ નામ લેવામાં આવ્યું છે. એક એવી પણ માન્યતા છે કે રાભ્ય ઋષિની હજારો વર્ષની તપશ્ચર્યા બાદ વિષ્ણુ ભગવાન તેમની સમક્ષ ઋષિકેશ સ્વરૂપે પ્રગટ થયાં એટલે આ સ્થળનું નામ ઋષિકેશ પડ્યું. પુરાણમાં કહેવાયું છે કે, રાવણનાં વધ બાદ પ્રાયશ્ચિત માટે ભગવાન રામે દેવપ્રયાગમાં તપશ્ચર્યા કરી હતી જ્યારે લક્ષ્મણ અને શત્રુઘ્નએ ઋષિકેશમાં તપશ્ચર્યા કરેલી.  હરિદ્વાર અને ઋષિકેશ ટ્વીન સિટી તરીકે ઓળખાય છે. માત્ર 24 કીમીનાં અંતરે આવેલાં બન્ને શહેર ગંગા તટ પર વસેલાં છે. બન્ન...

ઋષિકેશ ડાયરી: ચેપ્ટર 2

Image
ઋષિકેશ ડાયરી: ચેપ્ટર 2 હરિદ્વાર :   હિન્દુઓની આસ્થાનું પરમધામ હરિદ્વાર - હર કી પૌડી ચારધામ યાત્રા હોય કે પંચ પ્રયાગ બધાનું પ્રવેશ દ્વાર એટલે હરિદ્વાર. સ્વર્ગ અને પૃથ્વી વચ્ચેનું દ્વાર એટલે હરિદ્વાર.   હિન્દુઓની આસ્થાનું પરમધામ એટલે હરિદ્વાર. સાત મોક્ષનગરી પૈકીની એક નગરી એટલે હરિદ્વાર. હરિદ્વારમાં પ્રવેશી જીવન જીવી અને હરદ્વાર એટલે કે, મોક્ષ તરફની ગતિ એટલે સમગ્ર જીવનનો સાર.(હરિ-વિષ્ણુ હર-શંકર) ઘાટ પર સ્નાન કરતાં લોકો કેટલાંક લોકો અહીં જીવન પછી મોક્ષ પ્રાપ્ત કરવાનો માર્ગ શોધવાં, કોઈ જાણતાં અજાણતાં થઈ ગયેલાં પાપને ધોવા તો કોઈ માત્ર યાત્રાધામ તરીકે યાત્રા કરવાં, તો કુંભના મેળામાં લાખો ભાવિકો સ્નાન કરવાં આવતાં હોય છે. નરસિંહ ભવન ગંગા તટ પર ઓછા સમયમાં અને વહેલી સવારે પણ જઈ શકાય તે અર્થે અમે રહેવાનું નરસિંહ ભવનમાં રાખેલું જે હર કી પૌડીથી ખૂબ નજીક છે. લગભગ સો વર્ષ જૂનાં આ ભવનનું બાંધકામ ખૂબ સુંદર છે. વચ્ચે મોટો ચોક અને ફરતે એકદમ મોટી પરસાળ અને વિશાળ એર કંડિશન્ડ રૂમમાં બે ડબલબેડ સાથે ટીવી અને તમામ ફર્નિચર. સો વર્ષ જૂની ધર્મશાળા આટલી સુંદર, સગવડતાવા...

ઋષિકેશ ડાયરી: ચેપ્ટર 1

Image
ઋષિકેશ ડાયરી: ચેપ્ટર 1 રેલ યાત્રા પ્રવાસ અને જીવન એકબીજાનાં પૂરક છે. જીવનની એકધારી ઘટમાળમાંથી બહાર નીકળવા માટે પ્રવાસ જરૂરી છે જે થોડું નાવિન્ય આપે છે અને પ્રવાસમાંથી ઘણું જોયાં, જાણ્યાં અને માણ્યાં બાદ નવેસરથી જીવવાનો આનંદ પ્રાપ્ત થાય છે તે તરોતાજા કરી દેનારો હોય છે. એમાં પણ પ્રવાસ જો ભાઈ બહેનો અને મિત્રો સાથે કરવામાં આવે તો તેની મજા અને આનંદ અનેરો હોય છે. જાણે બાળપણની ઘણી યાદો તાજી થઈ જાય. રેલવે સ્ટેશન પરનો થોડાં કલાકોનો સ્ટે પણ નોસ્ટાલ્જિક હોય છે. રિટાયરીંગ રૂમમાં આવતાં જતાં લોકો તેમની વાતો, જાણે અલગ અલગ વાર્તાનાં પાત્રો. બહારની દુનિયા ગમે તેટલી બદલાય પણ રેલવે અને રેલવે સ્ટેશનની દુનિયા કોઈને કોઈ રીતે તો જૂનાં સમયની યાદ આપે જ. વ્યવસ્થાઓ , સગવડતાઓ વધતી જાય તેમ તેમ મુસાફરી ઘણી સરળ અને સુલભ બનતી જાય. સામાન ઉંચકવા માટે કુલીની ભીડનું ઘણું ખરું સ્થાન વ્હિલવાળી બેગ, થેલાં અને એસ્કેલેટર (સરકતી સીડી) એ લઈ લીધું છે. સ્વચ્છતાની દ્વષ્ટિએ  કામ થઈ રહ્યું છે પણ ઘણું કામ હજુ કરવાની જરૂર પણ છે. ટ્રેન આજે પણ સામાન્ય અને તેનાથી...