Ami Doshi

ચોમાસું એટલે ઉનાળાની દાહક ગરમી પછીની હ્રદય મનને ભીંજવતી ઠંડક. કુદરત સોળે કળાએ ખીલે ત્યારે માનવ જ નહિ પશુ પક્ષીઓમાં એક આનંદનો ઉન્માદ જાગે છે.. ચોમાસું એટલે ઘણાં બધાં વૃક્ષોને વાવવાની ઈચ્છા જગાડતી ઋતુ. કહેવાય છે કે, તન મન તરબતર કરતી આ ઋતુમાં જે કંઈ વાવો એ તુર્તજ ઉગી નીકળે પછી તે છોડ હોય કે લાગણી. છોડ વાવવાની વાત આવે એટલે દરેક વ્યક્તિ એમ તો કહે જ કે, " મને પણ બહુ શોખ છે, મને પણ બહુ ગમે". હું પણ વાવું છું. ખરેખર છોડ વાવવાની અને પછી તેને સફળતાપૂર્વક ઉછેરવાની આવડતની એક કસોટી રાખવામાં આવે તો મોટાં ભાગના લોકો ફેઇલ થાય અથવા માંડ માંડ પાસ થાય. આવી જ એક પાઠશાળા આજે રોટરી કલબ ગ્રેટરમાં હતી અને ભણાવનાર શિક્ષક હતાં અમારાં મિત્ર પ્રવીણભાઈ પટેલ. દાયકાઓથી એગ્રો પ્રોડક્ટ્સનાં વ્યવસાય સાથે જોડાયેલાં પ્રવીણભાઈ એ આ વ્યવસાયમાં જ પોતાનું ઇકિગાઈ ( હવે તો બધાને આ શબ્દની ખબર જ હશે) તેમાં જ શોધી લીધું છે. ખેડૂતોને શીખવતાં શીખવતાં સમાજનાં દરેક લોકોને ઘર આંગણે શાકભાજી ઉગાડતા કરવાની નેમ સાથે તેમણે ટેલીગ્રામ ચેનલ, ફેસબુક પેજ (રાજકોટ કિચન ગાર્ડન કોમ્યુનિટી) દ્વારા સોશિયલ મીડિયા શિક્ષણ ચાલુ કર્યું. પ્રચંડ પ્...

સુપર ફુડ : માઇક્રોગ્રીન્સ (બેબી ગ્રીન્સ)  કઠોળને ફણગાવીને ખાવાથી ખૂબ ન્યુટ્રીશન મળે છે તે વાતથી આપણે સહુ સુપેરે માહિતગાર છીએ અને મોટાભાગે ફણગાવેલાં કઠોળ વિવિધ સ્વરૂપે ખોરાકમાં ઉપયોગમાં લેતાં હોઈએ છીએ પણ આજે તેનાથી એક ડગલું આગળ ચાલી અને આજનાં યુગનાં સુપર ફૂડ એવાં માઇક્રોગ્રીન્સ એટલે કે બેબી ગ્રીન્સને ઓળખીએ. લગભગ 2019 થી મેં માઇક્રોગ્રીન્સ ઉગાડવાનું શરૂ કર્યું. જુદાં જુદાં મગ, ચણા, વાલ જેવાં કઠોળનો પ્રયોગ પહેલાં કર્યો. ત્યારબાદ સમયાંતરે શાકભાજી, મગફળીનાં બીજમાંથી માઇક્રોગ્રીન્સ ઉગાડવાના પ્રયત્નો કર્યા. માઇક્રોગ્રીન્સની ખાસિયત કહો કે મજા માત્ર 10થી 14 દિવસમાં (જુદાં જુદાં બીજ અનુસાર સમય) ઉપયોગ કરવા લાયક બની જાય છે. બીજમાંથી છોડ સ્વરૂપે બહાર આવે છે ત્યારે ઉપર બે પર્ણ ઉગે છે.જ્યારે તેની ઊંચાઈ એક થી દોઢ ઇંચ જેટલી થાય ત્યારે cotlydons એટલે કે બીજપત્ર અવસ્થામાં તેની ન્યુટ્રીશનની ગુણવત્તા સૌથી વધુ હોય છે. તે સમયે ઉપરથી કાપી અને તેનો ઉપયોગ સલાડ કે અન્ય કોઈપણ રીતે ખાવામાં કરી શકાય છે.  કોઈપણ વ્યક્તિ એકદમ સરળતાથી કોઈપણ કઠોળ કે શાકભાજીનાં માઇક્રો ગ્રીન્સ ઉગાડી શકે છે. એકદમ છીછરાં પાત્રમા...

ટૂંક સમયમાં કહેવાશે કે, એક હતું મારું અરણ્ય .... (જૂનું ઘર છોડતી વેળાએ) ગ્રીષ્મનાં મધ્યાહને સૂર્ય આગ ઓકતો હોય અને ચકલું પણ બહાર ફરકવાની હિંમત ન કરી શકે ત્યારે આંગણામાં હીંચકે બેસી અને ઝૂલી શકાય તેવું વાતાવરણ હોય તેને શું કહેવું... અષાઢી મેઘ અનરાધાર વરસતો હોય ત્યારે ગીરની યાદ અપાવતું અને કડકડતી ઠંડી વચ્ચે તાપણું કરીને બેસતાં કે, ચૂલા પર રીંગણાં શેકી અને બાજરીના રોટલાં સાથે ચૂલા પર રાંધેલી ખીચડીનો અનેરો સ્વાદ આપતું અનન્ય સ્થળ એટલે મારું અરણ્ય... ચારે બાજુ ફેલાયેલાં સવન, શેતુર, સાગ, ગરમાળો, લીંબુ, સરગવો, કદમ, ગ્લેરસેડિયા, કાંચનાર, કરેણ, કેળ, આંબા, બહેડા, પીલુ, ગૂગળ, કરમદા ....કોને ભૂલું કોને યાદ કરું... ગીરની યાદમાં નાનું એવું ગીર બનાવવામાં મિયાવાકી જંગલ પદ્ધતિ કારગર સાબિત થઈ અને  એકબીજા સાથે પોતાની તાકાત અને કુદરતી બંધારણ મુજબ હરીફાઈ કરી અને આભને આંબવાની કોશિશ કરતાં કરતાં બધાં છોડએ ભેગા મળી સામ્રાજ્યને ઘટાટોપ બનાવી દીધું. જાણે એકમેકનાં કાયમી સાથી. આપણને પણ આવી રીતે જીવતાં શીખવી જાય છે.   આંગણાની વચ્ચો વચ્ચ સ્થાપિત થયેલો માત્ર પંદર દિવસમાં બધાં પાન ખંખેરી અને નવાં પાનનાં ક્લેવર ધ...